काठमाडौं : राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणले भूकम्पबाट प्रभावित गुम्बा-विहारको संरक्षण, जीर्णोद्धार तथा पुनर्निर्माणसम्बन्धी कार्यविधि, २०७४ स्वीकृत गरेको छ।
प्राधिकरणको आज बसेको कार्यकारी समितिको बैठकले भूकम्पबाट प्रभावित गुम्बा-विहारको संरक्षण, जीर्णोद्धार तथा पुनर्निर्माणसम्बन्धी कार्यविधि, २०७४ स्वीकृत गरेसँगै २०७२ साल वैशाख १२ गतेको भूकम्पले क्षतिग्रस्त भएका करिब एक हजार १ सय गुम्बा तथा विहार पुनर्निर्माण गर्ने बाटो सहज भएको हो।
कार्यविधि भूकम्पबाट प्रभावित सय वर्ष नपुगेका सार्वजनिक गुम्बाको संरक्षण, जीर्णोद्धार तथा पुनर्निर्माण कार्यका लागि मात्र लागू हुनेछ। भूकम्पले करिब एक हजार ३ सय गुम्बा तथा विहार क्षतिग्रस्त भए पनि एक हजार १ सय गुम्बा-विहार सय वर्ष नपुगेका छन्। सय वर्ष पुगेका सम्पदा पुनर्निर्माणका लागि प्राचीन स्मारक संरक्षण ऐन, २०१३ अनुसार पुरातत्व विभागले पुनर्निर्माण गर्ने प्रावधान छ।
प्राधिकरणका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत प्रा डा गोविन्दराज पोखरेलले यो कार्यविधि लागू भएसँगै भूकम्प गएको लामो समय हुँदा पनि पुनर्निर्माण हुन नसकेका गुम्बा तथा विहारको पुनर्निर्माणले तीव्रता पाउने बताए। “कार्यविधि नहुँदा गुम्बा तथा विहारको पुनर्निर्माण कसरी अघि बढाउने भन्ने अन्यौल थियो, अब सय वर्ष नपुगेका करिब एक हजार १ सय गुम्बा-विहार पुनर्निर्माण द्रुत गतिले अघि बढ्नेछ”, उनले भने।
कार्यविधिअनुसार पुनर्निर्माण गर्दा जोखिमयुक्त गुम्बा÷विहारलाई पहिलो प्राथमिकता र अन्य गुम्बालाई क्रमशः क्षतिको स्तर वर्गीकरण गरी पुनर्निर्माण गर्नुपर्नेछ। भूकम्पबाट प्रभावित संरचनाको पुनर्निर्माणसम्बन्धी काम सार्वजनिक खरिद कार्यविधि, २०७२ बमोजिम हुने प्राधिकरणले जनाएको छ।
कार्यविधिले गुम्बा-विहारको पुनर्निर्माण गर्दा लैङ्गिक, अपाङ्गता एवम् बालमैत्री हुनुपर्ने समेत व्यवस्था गरेको छ।
तपाईंको ईमेल गोप्य राखिनेछ ।