काठमाडौं : प्राध्यापक एवं प्राज्ञिक समूहले सबै शैक्षिक संस्थाहरुमा राजनीतिकरण अन्त्य हुनुपर्ने बताएका छन्। सोमबार त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा योग्यताको आधारमा उपकुलपतिले आफ्नो समूह बनाउने व्यवस्था मिलाइदिएको भन्दै प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाललाई धन्यवाद व्यक्त गर्दै उनीहरुले यस्तो आग्रह गरेका हुन्।
उनीहरुले विश्वविद्यालय र सबै शैक्षिक संस्थाहरुमा राजनीतिको गन्ध आउन दिनु नहुने बताए। प्रधानमन्त्रीलाई भेटेर धन्यवाद ज्ञापन गरेसँगै सञ्चारकर्मीहरुसँग कुरा गर्दै त्रिभुवन विश्वविद्यालयका पूर्वउपकुलपति केदारभक्त माथेमाले सबै राजनीतिक दलहरुले विश्वविद्यालय र प्राज्ञिक संस्थामा राजनीतिक अन्त्य गर्नुपर्ने बताए।
उनले कुनै शैक्षिक संस्थामा पनि राजनीतिकरण, हस्तक्षेप र खेलवाड हुनेछैन भनेर राजनीतिक दलहरुले प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुपर्ने बताए।
उनले भने, ‘हामीले त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा जुन किसिमको भिसीले जुन किसिमको टिम बनाउन चाहनुभएको छ, त्यो बनाउन सहज गरिदिनुभयो, प्रधानमन्त्रीले त्यसको लागि धन्यवाद दियौँ। विश्वविद्यालय र सबै शैक्षिक संस्थाहरुमा राजनीतिकरण अन्त्य हुनुपर्छ, कुनै राजनीतिक गन्ध आउनुभएन। त्यसका लागि अरु राजनीतिक पार्टीहरुलाई पनि बोलाएर होला, छलफल गरेर प्रतिवद्धता जनाउनुपर्छ।'
प्राध्यापक डा. अर्जुन कार्कीले विश्वविद्यालयको र प्राज्ञिक क्षेत्रको सुधारका लागि राजनीतिक नेतृत्वले विश्वविद्यालयको नेतृत्व चयन गर्दा योग्यता, क्षमता र प्रतिवद्धताकै आधारमा छान्नुपर्ने बताए। उनले दलीय निकटताको हिसाबले नभएर योग्य मानिस र क्षमतावान मानिस छान्दा नै विश्वविद्यालयको सुधार हुने धारणा राखे।
उनले विश्वविद्यालयको नेतृत्व सुधार गर्नु अपरिहार्य र महत्वपूर्ण पक्ष भएको बताए। उनले विश्वविद्यालय र प्राज्ञिक संस्थाहरुमा भएको पाठ्यक्रममा समयानुकूल परिवर्तन, रुपान्तरण र शिक्षकहरुलाई आकर्षित गर्न टिकाउने, अनुसन्धानको क्रियाकलापमा संलग्न गराउनेदेखि क्याम्पसको परिसरभित्र प्राज्ञिक संस्कृति, बौद्धिक वातावरण निर्माण गर्ने कुरामा ध्यान दिन जरुरी रहेको बताए।
उनले विश्वविद्यालयमा प्रमुख व्यक्ति मात्रै राम्रो ल्याएर सबै पक्षको सुधार हुन्छ भन्ने अपेक्षा गर्नु नहुने भन्दै समग्रतामा हेर्न आवश्यक रहेको बताए।
उनले भने, ‘अब यो विश्वविद्यालयको हाम्रो प्राज्ञिक क्षेत्रको सुधारका लागि राजनीतिक नेतृत्वले विश्वविद्यालयको नेतृत्व चयन गर्दा योग्यता,क्षमता र प्रतिवद्धताकै आधारमा छानिनुपर्छ। त्यसमा दलीय निकटताको हिसावले नभएर योग्य मानिस र क्षमतावान मानिस छान्दा नै विश्वविद्यालयको सुधार हुन्छ। विश्वविद्यालयको नेतृत्व सुधार गर्नु अपरिहार्य र महत्वपूर्ण पक्ष हो। विश्वविद्यालय प्राज्ञिक संस्थाहरुमा भएको पाठ्यक्रममा समयानुकूल परिवर्तन, रुपान्तरण र शिक्षकहरुलाई आकर्षित गर्ने टिकाउने अनुसन्धानको क्रियाकलापमा संलग्न गराउनेदेखि क्याम्पसको परिसरभित्र प्राज्ञिक संस्कृति, बौद्धिक वातावरण निर्माण गर्ने कुरामा ध्यान नदिने हो भने माथिको मात्रै ठिक मान्छे ल्याएर स्वतः सुधार हुन्छ भन्ने अपेक्षा गर्नु हुँदैन। समग्रतामा हेर्नुपर्छ।’
त्यस्तै उद्यमी र वैज्ञानिक डा.प्रतिभा पाण्डेले शैक्षिक संस्थामा राजनीतिक हस्तक्षेप नहुने बनाउन प्रधानमन्त्रीको प्रतिवद्धता रहेको भन्दै सबै राजनीतिक दलहरुले पनि राजनीतिक हस्तक्षेप नहुने बनाउन प्रतिवद्धता जनाउनुपर्ने बताए। उनले सबै राजनीतिक दलहरुले प्रतिबद्धता जनाए मात्रै देशले फड्को मार्ने बताए।
उनले शैक्षिक संस्थाबाटै देशको भविष्य निर्माण हुने भएकाले देशको भविष्य दिनको तीन सयको दरले विदेशमा जाने कुराले देश विकास सम्भव नरहेको जिकिर गरे। उनले नैराश्यजनक स्थितिलाई अब आशाजनक स्थितिमा लैजानुपर्ने बताए।
उनले देश बनाउने हो भने शैक्षिक संस्था अर्थात जरालाई नै पानी र मल दिनुपर्ने बताए। युवाहरुको पलायन हुँदै जाने र फर्किन नैराश्य हुने स्थिति परिवर्तन गर्नु आजको आवश्यकता भएको बताए।
भेटमा प्रधानमन्त्री दाहालले आफू विश्वविद्यालय र शिक्षा क्षेत्र सुधारमा गम्भीर भएको जानकारी दिँदै मेरिटोक्रेसीको अवधारणा थप दृढताका साथ बाँकी ठाउँहरूमा पनि अवलम्वन गर्ने बताए।
प्रधानमन्त्रीलाई धन्यवाद दिँदै राजनीतिक दलहरूलाई अहस्तक्षेपको नीतिमा प्रतिबद्धता व्यक्त गर्न अनुरोध गर्नेहरूमा डा. गौरीशंकरलाल दास, डा. गोविन्द पोखरेल, डा. सन्दुक रूइत, डा. अर्जुन कार्की, डा. जेपी अग्रवाल, डा. नरेशमान बज्राचार्य, डा. असिम ढकाल, डा. भगवान् कोइराला, डा. विष्णु उप्रेती, डा. धर्मकान्त बास्कोटा, डा. देवेन्द्रराज पाण्डे, डा. लवदेव अवस्थी, डा. मदन उपाध्याय, डा. महेश मास्के, केदारभक्त माथेमा लगायत ६६ जना प्राज्ञिकहरू छन्।
तपाईंको ईमेल गोप्य राखिनेछ ।